ایریدیم:
ایریدیم عنصری با عدد اتمی ۷۷، وزن اتمی ۲۲/۱۹۲ دمای ذوب ۲۴۱۰ سلسیوس، دمای جوش ۴۱۳۰ سلسیوس، چگالی ۲۲٫۶۵استو از فلزهای گروه پلاتین و خواص مشابه Rh است. در اسمریدیم به صورت آلیاژ طبیعی Pt وجود دارد. ساختار این فلز مکعب تنگ چیدهاست. از این ماده برای تهیه نوک خودنویس و در کاتالیزورها به کار میرود. این فلز پس از اوسمیوم بیشترین چگالی را در بین عناصر دارد. ایریدیوم در برابر خوردگی و فرسایش حتی تا دمای ۲۰۰۰ درجه سانتیگراد مقاومت بسیار زیادی دارد و فقط نمک های خاص و هالوژن باعث خوردگی آن میشوند. همچنین پودر و گرد آن بسیار قابل اشتعال و واکنشپذیر است. این فلز کمیاب، چگال و بسیار مقاوم است. فراوانی این فلز در پوسته زمین کم است ولی در شهاب سنگها فراوانی بیشتری دارد. تولید جهانی سالیانه این فلز تنها ۳ تن است.
ایریدیم فلزی از گروه پلاتین است که رنگی سفید، شبیه به پلاتین دارد اما کمی مایل به زرد است. به علت نقطه ذوب بالا، سختی و شکنندگی شکل و فرم دادن به ایریدیم بسیار مشکل است. به همین جهت از پودر آن برای این منظور استفاده میشود. خواص فیزیکی این فلز تا دمای ۱۶۰۰ درجه سانتیگراد بدون تغییر باقی میماند. این فلز در دمای ۰٫۱۴ کلوین به ابر رسانا تبدیل میشود. در میان فلزات تنها اسمیوم میتواند بر روی آن خراش ایجاد کند و پس از اسمیوم چگال ترین عنصر است.
در میان فلزات ایریدیم بیشترین مقاومت را در برابر خوردگی دارد. تقریباً هیچ اسید یا فلز مذابی نمیتواند آن را مورد حمله قراردهد. با این حال برخی نمکها مانند سدیم سیانید یا پتاسیم سیانید ،اکسیژن در دمای بالا و هالوژنها(به خصوص فلوئور) باعت خوردگی آن میشوند.
ایریدیم -۱۹۲:
ایریدیم -۱۹۲ در واقع یکی از رادیوایزوتوپ های ایریدیم می باشد که در نتیجه پرتو دهی ایریدیم -۱۹۱ با نیمه عمر ۷۴ روز و انرژی متوسط ۳۸۰ کیلو الکترون ولت دارای مصارف گوناگون در حوزه صنعت و همچنین پزشکی و سلامت می باشد.
از کاربرد های آن در حوزه صنعت می توان به انجام عملیات رادیوگرافی و … به وسیله دوربین های رادیوگرافی و دیگر تجهیزات و از کاربردهای آن در حوزه سلامت می توان به مصرف فراوان در براکی تراپی برای درمان سرطان های زبان، لب، پوست، پروستات، پستان، مغز و اشاره کرد.
چشمه های ایریدیم – ۱۹۲ در زمینه آزمون های غیر مخرب مواد دارای اهمیت زیادی هستند.نیاز اصلی با توجه به چشمه در کنار الزامات کلی بسته بندی صحیح ، این است که اکتیویته ویژه تا حد ممکن بالا باشد و چشمه ها دارای اکتیویته کل در حد (iTBq~27Ci) TBqو نیز ابعاد نقطه ای باشند.برآورده کردن کل الزامات به خصوص به دلیل قابل قیاس بودن سطح مقطع فعالسازی با سطح مقطع جذب ایریدیم فلزی در واکنش (n,?) ماده هدف ، متشکل است.در کنار آن شدت پرتو های گامای چشمه ۲۰ درصد از آنچه که برای واپاشی محاسبه شده است کمتر است که علت آن چگالی بالای () ایریدیم – ۱۹۲ می باشد که موجب افزایش خود جذبی می شود.البته وجود راکتورهایی با شار نوترونی بالا و نیز انتخاب مناسب ابعاد هدف موجب می شود که بیشتر این مشکلات حل شود.
لینک کوتاه